Yaz Aylarında Diyabetik Ayak Sağlığı
Yaz aylarında diyabet (şeker) hastalarında ayak sağlığına ilişkin riskler nelerdir?
Diyabete bağlı polinöropati dediğimiz (sinir uç hasarı) nedeniyle his kusuru olan kişilerde basınç, ağrı, sıcaklık hissinde azalma ya da kayıplar yaşanabilmektedir.
Bu yüzden bazı şeker hastaları (diyabetikler) farkına varmadan bir cisime basarak, dar bir ayakkabının ayakta yara açtığını ya da sıcak zeminlerde tabanlarının yandığını hissetmeyerek ayaklarına ciddi zararlar verebilmektedirler.
Diyabetlilerde –özellikle de şeker kontrolü bozuksa, yara iyileşmesinde gecikme daha da belirgindir.
Öte yandan yine diyabetik hastalarda tüm damarlarda olduğu gibi bacak-ayak damarlarında da daralma-tıkanmalar daha sık gözlenir.
Kimi kez ana atardamarlar açık olmasına rağmen kılcal damar düzeyinde kan akışında bozulma vardır. Bu durum yara iyileşmesini daha da zorlaştırır.
Öyleyse en iyisi hiç yara açılmamasını sağlamaktır.
Diyabetiklerin deniz-havuz kıyısındaki sıcak zeminlere çıplak ayakla basmamaları, deniz-havuz kıyısına dek terlik giymeleri gerekir.
Eğer girdikleri deniz tabanı kum değilse, kayalıksa ya da sivri kabuklu deniz canlılarının bulunduğu bir zemin varsa mutlaka deniz ayakkabısı da giymelidirler.
Ayak bakımı ve korunması için yapılması gerekenler;
- Ayaklar her gün 37 ℃ su ile yıkanıp, yumuşak bir havlu ile kurulanmalıdır. Parmak aralarının iyice kurulanmasına dikkat edilmelidir.
- Parmak araları hariç, ayağın diğer kısımlarına nemlendirici losyon veya krem sürülmelidir. Özellikle, topukların çatlamasını iyi bir bakım ile önlemek gerekmektedir.
- Ayaklar her gün kesik, sıyrık, mantar ve olası kabarcıklar açısından kontrol edilmelidir. Ayak tabanını görmek için gerektiğinde ayna kullanılmalıdır.
- Tırnaklar düz kesilmelidir. Kenarları törpülenip, sivriliği giderilmelidir. Ayak ve tırnak bakımı düzenli olarak yapılmalı ve eğer hasta iyi göremiyorsa mutlaka yakınlarından yardım almalıdır.
- Nasır ve ölü dokular kesilmemelidir. Nasırlar için kesinlikle nasır ilacı, yakı ve asitler kullanılmamalıdır. Bu konuda dermatoloji uzmanının ya da podiatristin önerileri alınmalıdır.
- Ayakkabıların içi giymeden önce her zaman yabancı cisim, batıcı madde, pürüzlü yüzey, yırtık açısından kontrol edilmelidir.
- Ayakkabılar ayağa uygun ve rahat olmalıdır. Ayakkabılar yumuşak deri olmalıdır. Tabanları kalın olmalıdır. Bayanların yazlık ayakkabı seçiminde açık burunlu ayakkabıları tercih etmemesi önerilir.Ayakkabı genişleyebilmesi açısından bağcıklı olmalıdır.
- Satın alınacak ayakkabı günün ikinci yarısında alınmalı ve mümkünse günün ikinci yarısında giymek üzere bir numara daha büyük ikinci bir ayakkabı alınmalıdır.
- Parmak aralarına bağları giren sandaletler giyilmemelidir. Yolculuklarda daha rahat ve hava alan ayakkabılar tercih edilmeli, imkan varda mola yerlerinde ayaklar havalandırılmalı, uzun yolculuklarda ve terleme fazlaysa çorap değiştirilmelidir.