PEG nedir?
PEG’in kelime açılımı perkütan endoskopik gastrostomidir. Tanım olarak mideye endoskop ile girilerek, karın ön duvarı içinden geçirilen esnek bir beslenme tüpünün, mide içine beslenme amaçlı yerleştirildiği işleme denilir.
Bu tüp üzerinden ağız ve yemek borusu atlanarak besin ve sıvılar doğrudan mideye ulaştırılabilir. Bu broşürde işlem ile ilgili size genel bilgiler verilecektir – nasıl yapılır, nasıl size yardımcı olabilir ve ne tür yan etkileri bekleyebilirsiniz. Tabii, her hastanın bireysel özellikleri ve doktorunuzun tercihlerine bağlı olduğu için bazı sorularınızı yanıtlayamayabilir. O durumda anlamadıklarınızı kendi doktorunuza başvurup sormanızı öneririz.
PEG işlemi nasıl yapılır?
Doktorunuz endoskop adında ucunda ışık kaynağı ve kamerası olan esnek cihaz kullanarak mideyi karın ön duvarı cildinize bağlayacak bir delik açacaktır. Bunun sayesinde mideye bir tüp yerleştirilip sabitlenecektir. İşlem sırasında hastaya hafif sedatif (sakinleştirici) ile lokal anestezi uygulanıp gerektiğinde işleme başlamadan damardan antibiyotik verilir. Hastanın genel durumu, bilinci ve ek hastalıklarına bağlı olarak işlem ameliyathane şartlarında ve genel anestezi altında da yapılabilmektedir. İşlemden sonra aynı gün veya sonraki gün hasta taburcu edilebilir.
PEG kime yapılır?
Yutma güçlüğü ve iştah sorunları olan ve ağızdan yeterli yemek-sıvı alımı olmayanlara bu işlem önerilir. Uzun süreli damardan beslenme ya da burundan mide içine ilerletilen tüplerle beslenmede ciddi sorunlar çıkabilmektedir. Sindirim sisteminin kullanılabildiği durumlarda uzun süreli en sağlıklı beslenme yöntemi gıdaların direk mide ya da ince barsak içine verilmesidir. Ancak eğer kısa sürede ağızdan alım mümkün olacaksa ya da beklenen yaşam süresi çok kısa ise PEG işlemi önerilmez.
PEG tüpü nasıl bir bakım gerektirir?
İşlem sonrası PEG etrafına bir pansuman yerleştirilir. Bu pansuman genellikle bir-iki gün sonra çıkarılır. Ondan sonra tüp giriş yerini günde bir defa temiz su veya hafif sabunlu suyla temizlemeli, tüpün girişini bakım arasındaki zaman boyunca kuru tutmalısınız. Özel pansuman veya örtüye ihtiyaç yoktur.
Beslemeler nasıl verilir? Bir şeyler içmeye ve yemeye devam edebilir miyim?
Sıvı ek gıdalar ve çözeltiler PEG üzerinden büyük bir şırınga ile, yer çekimi ile çalışan plastik tüplü torbalar veya mekanik pompaya bağlı tüplü sistemler ile verilir. Doktorunuz veya sağlık çalışanı size uygulamalı eğitim verecektir. PEG yeme-içmenizi engellemez; ancak doktorunuzla ilgili konular konuşulup ortak karar vermeniz doğru olacaktır.
PEG takılması sonrası komplikasyon gelişebilir mi?
Komplikasyonlar PEG takılırken ortaya çıkabilir. Olası komplikasyonlar PEG takılan yerde ağrı, mide içeriğinin tüp etrafından kaçması, tüpün kayması veya çalışmaması, PEG girişinin enfekte olması, aspirasyon (mide içeriğinin akciğerin içine kaçması), kanama ve perforasyon (barsak duvarında delinme) içerir. PEG takıldıktan sonra erken dönemde istenmeden zorlanarak yerinden çıkması durumunda mide içeriğinin karın içine kaçması meydana gelebilir. Doktorunuz olası komplikasyon belirtilerini açık şekilde anlatacaktır.
Bu tüpler ne kadar dayanır? PEG nasıl çıkartılır?
PEG tüpleri aylarca veya yıllarca sorunsuz çalışabilir. Ancak, zamanla şekil bozukluğu gelişebileceği veya mama artıkları ile tıkanabileceği bilinmelidir ve durumlarda tüpün değişimi gerektirebilir. Doktorunuz çok kolay bir şekilde PEG tüpünü değiştirebilir; ama bazen doktorunuz bu prosedürü hafif sedasyon veya endoskopi eşliğinde tercih edebilir. Genellikle değişim ya da çıkartılma gerektiğinde doktorunuz kontrollü bir şekilde çekerek tüpünüzü çıkarıp yenisini takabilir veya tekrar takılması planlanmıyorsa tüp deliğini kendi kendine iyileşmeye açık bırakabilir. PEG girişi yeri tüpün yanlışlıkla çekildiği zaman çok hızlı kapanabileceği için en kısa zamanda doktorunuza ya da bir sağlık kurumuna baş vurmanız çok önemlidir. Diğer türlü tekrar endoskopi eşliğinde PEG takılması söz konusu olabilir.