Genel cerrahinin bağırsak hastalıkları ile ilgili bölümüne kolorektal cerrahi veya koloproktoloji adı verilir. Bağırsak cerrahisi başlıca bağırsak (kolon) ve makat bölgesi hastalıkları ile ilgilenir.
KALIN BAĞIRSAK HASTALIKLARI
Kalın bağırsak sindirim sistemin diğer kısımları gibi tübüler yapıya sahiptir. Karın sağ alt köşede ince bağırsak kalın bağırsağın ilk kısmına “kör” adı verilen bağırsağa (çekum) dökülmektedir. Döküldüğü noktadan kör bağırsaktan apandis olarak bilinen bir çıkıntı oluşmakta. Çekumdan sonra kalın bağırsak (kolon) önce sağ alt köşeden yukarı doğru karaciğerin altına çıkıp (“çıkan” kolon) sola doğru döner ve dalağın bulunduğu karın sol üst köşesine kadar devam edip (buraya kadar “transvers” kolon) ardından aşağıya doğru dirsek yapıp inen kolon olarak devam eder ve karın sol alt köşesinde “S” harfine benzer yapı oluşturup sigmoid kolon olarak rektum (Latince düz, dik demek) adı verilen kalın barsağın son kısmına bağlanır.
Kalın bağırsağın ana fonksiyonu dışkıyı oluştururken gaita içindeki fazla sıvıyı çekmektir. Bunun dışında kalın bağırsak birkaç daha küçük ama önemli fonksiyon yerine getirir. Vücudumuzun en büyük mikroorganizma popülasyonu kalın bağırsakta barınır – yemek artıklarının ileri sindirimi ve arındırılması bu mikroorganizmalar tarafından yapılır. Onun dışında rektum dışkıyı biriktirip belli aralıklarla dışkılama sırasında atar.
Maalesef, kalın bağırsak ince bağırsağa göre daha sık çeşitli hastalıklara sebep olabiliyor. Bunu çağdaş bilim kalın bağırsaktaki daha yavaş pasaj (geçiş) ve daha konsantre toksik madde ile temas zamanına bağlar.
Genel cerrahi tarafından tedavi edilen kalın bağırsak hastalıkları:
- Akut apandisit
- Apandis kötü huylu hastalıkları – karsinoid tümör, kanser
- Komplike iltihabi bağırsak hastalıkları (enflamatuvar bağırsak hastalıkları) – ülseratif kolit, Crohn hastalığı
- Divertiküler hastalık ve komplikasyonları – akut ve kronik divertikülitler
- İyi huylu tümöral hastalıklar – kolon polipleri, kalın bağırsağın nadir tümörleri – lipomlar, hamartomlar
- Kötü huylu tümörler – kolon ve rektum kanserleri ve nadir görülen stromal tümörler
Kalın bağırsak hastalıklarının tedavisinde hastanemizde endoskopik (kolonoskopi ile) ve laparoskopik (uygun olmadığı zaman açık cerrahi seçilir) yöntemler kullanılmaktadır.
Kalın bağırsak rezeksiyonu (kısmi alımı) çeşitli durumlarda kullanılan en sık yöntemdir. Rezeksiyon öncesi veya sırasında hastada saptanan bazı faktörler komplikasyon (sıkıntı) olasılığını arttırıyorsa stoma denen barsak ucunun karın ön duvarına getirilip bağlanma durumu söz konusu olabilmektedir. Stomalar kalıcı veya geçici olabiliyor. Stoma açılma ameliyatı tek başına bir ameliyat da olabiliyor – çeşitli nedenler ile barsak tıkanıklığı olduğunda, kalın bağırsakların kronik fistüllerinde, vs.
Bölümümüzde yapılan kolorektal cerrahi kapsamı:
- Kolonoskopik polip alımı
- Erken evre kolon kanserinde kolonoskopik tedavi
- Laparoskopik apandektomi
- Kalın bağırsak rezeksiyonları (laparoskopik ve açık) – hastalık türüne ve yaygınlığına göre ameliyat boyutu değişebiliyor
- Stoma açılması ve kapatılması (laparoskopik ve açık)