KOLONOSKOPİ VE ÖNEMİ
Kolonoskopi nedir?
Kolonoskopi rektum ve kalın barsağın (kolon) iç döşemesini (mukoza) endoskopist doktor tarafından incelenmesini sağlayan tetkiktir. Kolonoskop parmağınız kalınlıkta bir tüp olup makattan girilip rektum ve kalın barsağa doğru ilerletilir.
Kolonoskopi için Nasıl bir hazırlık gerekir?
Doktorunuz tercih ettiği hazırlık yöntemini size bildirir ve gerekli önerilerde bulunur. Genel anlamda berrak sıvıları içeren diyet ayarlaması, laksatif (dışkı yumuşatıcı) ilaç kullanımı ve gerekirse lavman yapılmasını içerebilir. Kalın barsağın temizlik durumu kolonoskopi sonucunu direkt etkilediğinden temizliğe ve doktor önerilerine dikkat etmeniz son derece önemlidir.
Daha detaylı hazırlık bilgilerini KOLONOSKOPİ İŞLEMİ İÇİN HAZIRLIK yazımızda bulabilirsiniz.
Kullanmakta olduğum ilaçlara devam etmeli miyim?
Genellikle, çoğu ilaca devam edilebilir. Doktorunuza kullandığınız ilaçlardan bahsedin, özellikle aspirin ve türevleri veya antikoagülan / antiagregan (kan sulandırıcı) türünden ilaçlar önemli taşır. İlaçlara karşı olan alerjiniz varsa bahsetmeyi unutmayın. Önemli sağlık sorununuz var ve mesela, diş tedavisi öncesi antibiyotik profilaksisine ihtiyacınız varsa doktorunuza bildirin. Şeker hastalığınız, tansiyon hastalığınız varsa kullandığınız ilaçlarda doz değişimi gerekli olabilir.
Kolonoskopi sırasında ne bekleyebilirim?
Kolonoskopi prosedürü kliniğimizde sedasyon (uyku durumu oluşturan ilaçlar verilerek) altında yapıldığı için işleme ait hiçbir şeyi hissetmeyeceksiniz ve hatırlamayacaksınız. Prosedür sırasında pozisyonunuz temel olarak sol yana yatmaktır ancak doktorunuz tarafından gerekli görülen durumlarda pozisyon değişikliği yapılabilir. Uyandığınız zaman karnınızda hafif şişkinlik hissi doğal ve geçicidir.
Kolonokopide anormal bir şey saptanırsa ne yapılır?
Doktorunuz kalın barsak iç döşemesinde (mukozasında) ileri tetkik gerektiren bulgu ile karşılaşırsa biyopsi almak zorunda kalabilir. Biyopsi gerektiren durumlar sadece kanser veya tümör değil, iyi huylu değişiklikler de olabilir.
Polip gibi iyi huylu oluşum saptandığında doktorunuz biyopsi yapmaya karar verebilir. Polipler için biyopsiden kasıt çoğunlukla polipin tamamının çıkartılması şeklindedir. Polipler boyut ve türü itibariyle mukozadan kaynaklı büyüme eğiliminde olan oluşumlardır. Bazı türleri belirli oranlarda kanserleşme potansiyeli taşımaktadır. Bu nedenle alınmaları ve incelenmeleri hem olası riskleri analiz etmek ve ortadan kaldırmak hem de yapılacak tedavi ve takip stratejilerini belirlemek açısından önem taşımaktadır. İşlem öncesi olası biyopsi veya gereken daha kapsamlı müdahaleler mutlaka sizinle konuşulacaktır.
Kolonoskopiden sonra ne olacak?
İşlemden sonra doktorunuz kolonoskopi sırasında tespit ettiklerini size anlatacaktır. Kolonoskopi sırasında barsak içine verilen gaz nedeni ile hafif şişkinlik ve sancı (kramp) tarzında karın ağrısı işlemden sonra doğaldır. Endoskopi ünitemizde endoskopik işlemler sırasında bağırsak içine oda havası verilmek yerine bağırsakta daha kolay emilebilen karbon dioksit gazı tercih edildiğinden bu tür şikayetlerin daha az olacağı tahmin edilmektedir. İşlem sonrası dinlenme ünitesinde ortalama 30-45 dakika takip sonrası sorun olmadığı gözlendiğinde hastaneden çıkışınıza karar verilecek ve gerekli işlemler yapılacaktır. Kolonoskopi raporunuz size veya yakınlarınıza teslim edilecek ve eğer işlem sırasında örnek alınmışsa nasıl bir takip yapılacağı anlatılacaktır. Hastaneden çıkınca doktorunuzun ek önerisi olmadıysa yemek ve günlük aktiviteler serbesttir.
Kolonoskopinin olası komplikasyonları (sıkıntıları) nedir?
Uygun eğitimi almış ve endoskopi konusunda deneyimli doktorların ellerinde bu prosedür oldukça güvenlidir. Özellikle polip alınması gibi girişimsel işlemler yapılması durumunda barsakta delinme ya da işlem bölgesinde kanama olması en ciddi komplikasyonlardır. Komplikasyon oranları düşük olmasına rağmen olası komplikasyonların erken bulgularını tanıyabiliyor olmanız önemlidir. Ciddi karın ağrısı, ateş, titreme, makattan belirgin kanama (yarım çay bardağı üzeri) gibi bulgularınız varsa doktorunuzla hemen iletişime geçin. Unutmayın, ciddi kanama işlemden birkaç gün sonra bile başlayabilir.
İşleme ait hastane işleyişi:
Doktorunuzla kolonoskopi işlemi yapılması konusunda karar almanız durumunda endoskopi ünitesinden işlem tarihi ve saati için randevu alınacaktır. İşleme ait hastaneye yatış, anestezi hazırlığı, gerekli tetkiklerin yapılması ve ücretlendirme için hasta yatış bölümü bilgilendirme yapacak ve yardımcı olacaktır.
İşlemden en az 5 gün önce, eğer kullanılmakta ise, kan sulandırıcı tabletler kesilecek ve kesintisiz kullanımı önemli ise iğne şeklinde uygulanacak preperatlar başlanacaktır. Aspirin türevi ilaçlar bazı durumlarda kesilmeyebilir. İşlemden önceki gün barsak temizliğinin nasıl yapılacağı endoskopi ekibi tarafından size anlatılacak, hazırlık formu ve reçeteniz verilecektir. İşlemden önceki gece 24.00 ten itibaren ağızdan gıda ve su dahil sıvı alımı kesilecektir. Rutin kullandığınız ilaçlar için işlemi yapacak doktorunuz ve anestezi uzmanı bilgilendirme yapacaktır. İşlem sabahı planlanan randevu saatinden en az 1 saat önce hastaneye gelmeniz önemlidir. Bazı durumlarda yatışınızı takiben yeni kan tetkikleri alınabilecektir. İşleme ait doktorlarınızın sizlere anlattığı ayrıntılı bilgileri içeren bilgilendirilmiş onam formlarının (Alt GİS endoskopi [kolonoskopi] ve anestezi için), eğer daha önce alınmadıysa, yatışınız sırasında sizin tarafınızdan okunup imzalanması istenilecektir. Odanızda yapılacak hemşirelik değerlendirmesi ve hazırlığı takiben işlem saatinde endoskopi ünitesine transferiniz yapılacaktır. İşlemin başlangıcında anestezi ekibi tarafından sedasyon yapılmasını takiben alt GİS endoskopi (kolonoskopi) uygulaması yapılacak ve ilaçların etkilerinin azalmasını takiben yine anestezi ekibinin uygunluk vermesi sonrası dinlenme ünitesine/odanıza transferiniz yapılacaktır. İşlemden ortalama 45 dakika sonra gıda alımına onay verilecektir. Her şeyin sorunsuz ilerlemesi durumunda bilgilendirme yapılmasını takiben kontrol randevunuz verilerek taburcu işlemleriniz yapılacaktır.